เมื่อวานคุยกับน้องหมอ ผู้เพิ่งสำเร็จด็อกเตอร์ด้านสมองมาจากเมืองนอกเมืองนา น้องเล่าให้ฟังว่า การทำงานของสมองของคนเราใช้วิธี 'จับคู่' เข้ากับสิ่งที่เคยรู้ เคยเข้าใจ ถ้าไม่มีความทรงจำที่สะสมมาก่อนหน้านั้น เราจะทำความเข้าใจกับ 'สิ่งใหม่เอี่ยม' ยากมาก
สมองคนเราอยากทำความเข้าใจอะไรให้ง่ายที่สุด (เพราะใช้พลังงานน้อยที่สุด) จึงมัก simplify หรือลดทอนความแตกต่างในรายละเอียด แล้วสรุปเข้าข้างตัวเองว่า มันก็เหมือนๆ กัน หรือ โอ้ว มันไม่เหมือนกันเลยสักนิด
เช่น ถ้าเคยเห็นเป็ดมาก่อน พอเห็นห่าน แทนที่จะมองหาความต่าง เราจะใช้วิธีทำความเข้าใจว่า มันก็เหมือนๆ เป็ดนั่นแหละ ทั้งที่จริงมันก็ต่างกันไม่น้อย
พอเจอ 'สิ่งใหม่เอี่ยม' เราเลยพยายาม 'จับคู่' กับสิ่งที่เรารู้จักมาก่อนนั้น
ความน่าสนใจอยู่ตรงที่--ยิ่งเรามองหาความเหมือน ก็จะยิ่งเจอความเหมือน ยิ่งเรามองหาความต่าง ก็ยิ่งเจอความต่าง
เช่น ถ้ามองว่าไก่ต่างจากเป็ด ก็จะยิ่งแยกแยะความต่างได้มากขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งไก่กับเป็ดแทบจะเป็นสิ่งมีชีวิตที่เป็นเพื่อนกันไม่ได้เลย ทั้งที่ก็มีความเหมือนกันอยู่บางส่วน
'อคติ' จึงเป็นธรรมชาติของสมอง
ยิ่งเราใช้สมองซ้ำๆ ไปเนิ่นนาน สมองก็ยิ่งสร้าง 'ร่อง' ของมันชัดขึ้น เหมือนร่องน้ำที่น้ำไหลผ่านต่อเนื่องเนิ่นนานก็จะกลายเป็นลำธาร ลำคลอง หรือแม่น้ำได้ คราวนี้น้ำจะไม่กระเด็นหรือไหลไปทางไหนได้ง่ายๆ แล้ว
คนที่ใช้ชีวิตมานานจึงมี 'ร่องน้ำลึก' ในสมอง แม้เป็นคนที่เปิดกว้างต่อสิ่งใหม่ แต่สมองก็มักลากพาความคิดไปลง 'ร่อง' เดิมอยู่นั่นเอง
จึงไม่แปลกที่ยิ่งแก่เราจะยิ่งมีความคิดแบบอนุรักษ์นิยม และยากที่จะเปิดรับอะไรใหม่ๆ เพราะมันขัดกับ 'ร่อง' ความคิดเดิมจนเรารู้สึกเป็น 'ของแปลกแยก' พอเป็นเช่นนั้นแล้ว เราก็ยิ่งมองหาความต่าง
เมื่อรู้สึกต่าง เราก็ไม่ไว้ใจ
เราไม่ค่อยรู้ตัวว่า เราต่างมี 'อคติ'
เราอาจเผลอคิดว่า เราเปิดกว้าง
เราอาจคิดว่า เรายุติธรรม
แต่แล้ว 'ร่องน้ำลึก' ในสมองก็ทรงพลังจนเกินต้านทานอยู่เสมอ
Yesterday, I talked to the doctor who just completed the brain doctor from abroad, mueang na. She told me that the work of people's brain uses the way to ' match ' to know. I used to understand. If there is no memories collected before, we will understand. With 'brand new thing' so hard.
People's brain wants to understand the easiest thing (because they use the least energy), so it's often simplify or degrade the difference in detail. Then in conclusion, siding with themselves whether it's the same or oh, it's not the same.
For example, if i have seen a duck before, when I see a goose instead of looking for difference, we will use the way to understand that it's like a duck. That's true, it's a
When I found ' brand new ', I tried to ' match ' to what we knew before.
Interesting is right where -- the more we look for the similarity, the more we find the more we look for the difference, the difference.
For example, if you think that chicken is different from duck, it will be more different. Even chicken and duck can barely be friends, even some of the same.
'Prejudice' is the nature of the brain.
The more we use the brain repeatedly, the more the brain creates the 'Groove' clearer. It is like the water flow through continuously. It can become a canal or river. This time the water will not fall or flow. Which way is easy
People who have lived for a long time have ' deep water ' in their brain. Even if they are open to new things, but the brain always drags their thoughts into the same ' Groove '
So it's not strange that the older we get, the more conservative and difficult to open something new because it goes against ' Groove ' the same idea that we feel ' strange '. When it is, the more we look for the difference.
When I feel different, we don't trust.
We don't realize we all have ' Prejudice '
We may accidentally think we are wide open
We may think we are fair.
But then the 'deep water' in the brain is always too powerful.Translated
