ทำไมในสมัยก่อน มนุษย์เราถึงไม่สามารถใช้ชีวิตอยู่กลางทะเลได้เป็นเวลานาน
ในยุคแห่งการค้นหาแผ่นดินใหม่เมื่อราวๆ 500 ปีที่แล้ว (Age of Discovery) ไม่ว่าจะเป็น วาสโก ดา กามา (Vasco da Gama) นักเดินเรือชาวโปรตุเกสที่สามารถนำเรืออ้อมแหลมกู๊ดโฮปจนผ่านมาถึงมหาสมุทรอินเดียได้เป็นครั้งแรก หรือจะเป็นเฟอร์ดินานด์ แมคเจลแลน (Ferdinand Magellan) ที่พากองเรือวนรอบโลกได้สำเร็จเป็นครั้งแรก และไม่ว่าจะครั้งใดๆก็ตาม หรือไม่ว่านักเดินเรือคนนั้นจะเก่งแค่ไหน ลูกเรือของพวกเขาเกินครึ่งหนึ่งของที่ออกจากบ้านมาในตอนต้นกลับไปไม่ถึงบ้านของพวกเราในตอนจบ โดยการเดินทางแต่ละครั้งของพวกเขาล้วนกินเวลาหลายปี เมื่อเวลาผ่านไปนานขึ้น ลูกเรือก็ค่อยๆเสียชีวิตลงโดยที่ไม่มีใครทราบว่าเพราะอะไร โดยที่สาเหตุที่จบชีวิตพวกเขาลงก่อนวัยอันควรนั้น ไม่ใช่ จากการถูกฆ่า ติดเชื้อโรค หรือ ไม่มีอาการกินจนตาย
แต่เป็นเพราะว่าพวกเขา "ขาดวิตามินซี" จนตาย
เรื่องราวของวิตามินซีดูเป็นเรื่องที่ไม่น่าตื่นเต้นอะไรสำหรับในโลกยุคปัจจุบันอีกต่อไป เพราะรู้สึกว่ามันหาได้ง่ายและก็มีอยู่ทุกที่ แต่กลับเป็นเรื่องราวที่ใหญ่โตจนพรากชีวิตคนเรือไปมากกว่า 2 ล้านคนในช่วงยุคแห่งการค้นหาผืนแผ่นดินใหม่ทั่วโลก (ค.ศ. 1500 - ค.ศ. 1800)
แล้วการขาดวิตามินซี มันทำให้เราตายได้เลยเหรอ คำถามที่ไม่น่าจะเกิดในคนยุคนี้ แต่เป็นคำถามที่คนยุคก่อนยังหาคำตอบไม่ได้
วิตามินซี (Vitamin C) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์เรียกว่า Ascorbic acid เป็นสารที่สำคัญในร่างกาย เป็นวิตามินที่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ได้เอง โดยกรดแอสคอร์บิกจะไปอยู่ในกระบวนการต่างๆ ของร่างกายจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกระบวนการสังเคราะห์คอลลาเจนขึ้นมา ซึ่งคอลลาเจนถือว่าเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันในร่างกายที่มีความสำคัญในทุกๆส่วน ไล่มาตั้งแต่ หลอดเลือด กล้ามเนื้อ ผิวหนัง เส้นเอ็น กระดูก หรืออื่นๆ อีกมากมาย
การขาดวิตามินซี จะทำให้ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์คอลลาเจนขึ้นมาได้ (วัถตุดิบต้นทางคือกรดอะมิโนไลซีนและโพรลีนจะถูกนำไปสร้างเป็นคอลลาเจนผ่านเอนไซม์ Hydroxylase ที่มีวิตามินซีเป็นโคแฟคเตอร์ที่สำคัญ) เมื่อมีแต่วัตถุดิบแต่ไม่มีคนปรุงอาหาร ก็เช่นเดียวกันคือร่างกายก็สร้างคอลลาเจนไม่ได้นั่นเอง
เมื่อคอลลาเจนไม่พอในร่างกาย อวัยวะที่ต้องใช้คอลลาเจนในการคงรูปร่างก็จะสูญเสียคุณสมบัตินั้นไป ทำให้เกิดการแตก หัก หลุดของอวัยวะนั้นๆ เช่น หลอดเลือดก็จะแตกได้ง่ายขึ้น การสร้างกระดูกก็จะมีปัญหาแตกหักได้ง่ายขึ้น ฟันก็จะไม่แข็งแรงเหงือกอ่อนแอ เลือดออกตามไรฟัน แผลเกิดแล้วหายได้ยาก ผิวแห้ง และสุดท้ายอวัยวะภายในก็จะล้มเหลวในที่สุด
อาการขาดวิตามินซีจนเกิดโรคแล้วเสียชีวิตในที่สุดมีชื่อที่เรียกว่า “Scurvy” หรือภาษาไทยว่า “ลักปิดลักเปิด” โรคนี้บันทึกอาการและประวัติทางการแพทย์มายาวนานหลายพันปี แต่กว่าที่มนุษย์จะมาทราบสาเหตุจริงๆก็ปาเข้าไปปี ค.ศ.1747 ที่นายแพทย์ James Lind แพทย์ประจำเรือ HMS Salisbury ของราชนาวีอังกฤษ ค้นพบจากงานวิจัยของตนเองว่า การให้ลูกเรือได้รับ “ส้ม” และ “มะนาว” ในเวลานั้นสามารถทำให้อาการลักปิดลักเปิดที่เริ่มเกิดในลูกเรือของเรานั้นดีขึ้นและหายไปได้ ก่อนที่ความรู้นั้นจะถูกพัฒนามาจนถึงปัจจุบัน
และนี่ก็คือเรื่องราวส่วนเล็กๆส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ทางการแพทย์ที่อยู่ท่ามกลางท้องทะเลนั่นเองครับ
สุดท้ายขอฝากเกร็ดเล็กๆน้อยๆเกี่ยวกับวิตามินซี
ปัจจุบันการขาดวิตามินซีเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ยากมาก เนื่องจากวิตามินซีนั้นพบได้ทั่วไปในผักทั่วไปเช่น บลอคโคลี คะน้า หรือพวกกลุ่มผลไม้เปรี้ยวๆเช่น ส้ม มะนาว เบอรี่ต่างๆ และปริมาณที่ร่างกายต้องการต่อวันขั้นต่ำก็ไม่มากเพียงราวๆ 65-90 มิลลิกรัมต่อวันสำหรับผู้ใหญ่ โดย 65-90 มิลลิกรัม/วัน นั้นเทียบเท่ากับส้มโดยประมาณ 2 ลูกนั่นเองครับ และกว่าที่เราจะมีอาการขาดวิตามินซีเราต้องไม่ได้รับวิตามินซีใดๆเลยอย่างน้อย 4 สัปดาห์ขึ้นไปซึ่งไม่น่าพบได้ในยุคปัจจุบันอีกแล้ว แต่ขอเสริมอีกนิดนึงว่าเรื่องของวิตามินซีนั้นปัจจุบันถือว่าเป็นเรื่องใหญ่และมีการนำไปใช้ในแง่ของการป้องกันโรคอีกมากมายที่ไม่ได้พูดกันแค่ปริมาณขั้นต่ำที่ต้องทานเพื่อป้องกันโรคลักปิดลักเปิดอีกต่อไปแล้วครับ
ascorbic acid (vitamin c) 在 The 4 Things about VITAMIN C That Are Quite SHOCKING! 的推薦與評價
According to recent editions of the dictionary, ascorbic acid is the same thing as vitamin C. But, is the type of ascorbic acid in most ... ... <看更多>